Spotkanie z Romanem Fanem Polszy
Klaudia Krasowska
ŚWIATOWE PONIEDZIAŁKI
4/5/20232 min czytać
20 marca odbyło się pierwsze spotkanie w ramach nowej, nieco odświeżonej wersji projektu Światowe Poniedziałki. Naszym gościem był pochodzący z Naddniestrza Roman Maximov, szerzej znany jako Roman FanPolszy – autor popularnego kanału na platformie YouTube poświęconego tematyce Naddniestrza, Mołdawii oraz ogólnie pojętej Europy Wschodniej. Celem spotkania było przybliżenie jego uczestnikom sytuacji społecznej i politycznej w niedocenianej i nieco pomijanej przez media głównego nurtu Mołdawii oraz w Naddniestrzu – czyli nieuznawanym na arenie międzynarodowej państwie.
Pytanie otwierające spotkanie, które poprowadził Kuba Szumowski, dotyczyło właśnie tego czym jest Naddniestrze. Nasz gość przybliżył nam nieco historię tego regionu autonomicznego ze stolicą w Tyraspolu oraz opowiedział o tamtejszym systemie władzy. Mimo że terytorium Naddniestrza według prawa międzynarodowego mieści się w granicach Mołdawii, to tak naprawdę pełną władzę sprawują tam Rosjanie – zaufani ludzie Władimira Putina. Co ciekawe, wszyscy oni są bardzo silnie powiązani ze spółką Sheriff, która jest w posiadaniu potężnych firm z wielu rożnych sektorów naddniestrzańskiej gospodarki poczynając od stacji benzynowych i sieci supermarketów, a kończąc na kanale telewizyjnym, a nawet klubie piłkarskim. Założycielem i właścicielem Sheriffa jest Victor Gushan, były oficer KGB, a obecnie szara eminencja w Naddniestrzu.
Następnie przeszliśmy do pytań na temat przynależności etnicznej naszego gościa. Roman powiedział, że czuje się przede wszystkim mieszkańcem Naddniestrza. Podkreślił, że w przeciwieństwie do mieszkańców Mołdawii, ludzie pochodzący z Naddniestrza są Słowianami posługującymi się na co dzień językiem rosyjskim. Większość Naddniestrzan nie zna nawet języka rumuńskiego (czyli języka urzędowego w Mołdawii). Z tego powodu mieszkańcy tego nieuznawanego państwa czują odrębność kulturową od pozostałej części Mołdawii. Dlatego również posługują się oni najczęściej trzema paszportami: mołdawskim, nieuznawanym międzynarodowo naddniestrzańskim oraz rosyjskim, gdyż jest on powszechnie wydawany ludziom przez tamtejsze władze.
Tym sposobem przeszliśmy płynnie do tematu nastrojów społeczno-politycznych w Mołdawii i w Naddniestrzu. W przeciwieństwie do Mołdawii, gdzie większość społeczeństwa sprzyja jednak proeuropejskiemu rządowi Mai Sandu, w Naddniestrzu ogromna część ludności wspiera działania rosyjskich władz. Nie przeszkadza to jednak młodym Naddniestrzanom w masowej emigracji do Polski, Rumunii, czy Niemiec. Z powodu niskich standardów życia i braku perspektyw mieszkańcy licznie opuszczają Naddniestrza, kierując się zarówno do Rosji jak i krajów Unii Europejskiej. Nasz gość pozwolił nam zobrazować skalę tego procederu, ponieważ powiedział, że spośród jego znajomych tylko kilku pozostało w kraju.
Nasze spotkanie zakończyliśmy krótką sesją Q&A, podczas której uczestnicy spotkania mogli zadawać Romanowi pytania. Podczas tego fragmentu spotkania nasz gość odpowiadał na pytania dotyczące zagadnień politycznych takich jak obecność rosyjskich żołnierzy w Mołdawii, podejście w Naddniestrzu do wojny w Ukrainie czy kontrole na granicach. Oprócz tego Roman udzielał odpowiedzi na znacznie luźniejsze pytania. Opowiadał nam między innym o tym jak trafił do Polski, jak zorganizować najlepszą wycieczkę do Naddniestrza, czy nawet o imprezach ze swoimi znajomymi, podczas których wpadał w problemy z rosyjskimi żołnierzami.
Spotkanie z Romanem FanemPolszy, zorganizowane w ramach projektu Światowe Poniedziałki, przebiegło w bardzo luźnej atmosferze. Mimo to jego uczestnicy wynieśli z niego masę merytorycznej wiedzy dotyczącej sytuacji politycznej i społecznej o Naddniestrzu i Mołdawii. Z drugiej strony poznali oni również kulisy życia codziennego mieszkańców tego tajemniczego kraju. Pierwsze spotkanie nowej edycji Światowych Poniedziałków musimy uznać za udane.