Amerykańska misja dyplomatyczna u granic Rosji
Łukasz Bargieł
REDAKCJA SZ
3/7/20233 min read
Sekretarz stanu USA Antony Blinken zadeklarował we wtorek wsparcie dla niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej Kazachstanu podczas swojej pierwszej wizyty w Azji Środkowej jako główny dyplomata USA. Na konferencji prasowej po spotkaniu z urzędnikami pięciu państw Azji Środkowej stolicy Kazachstanu - Astanie, Blinken powiedział: "Bardzo uważnie obserwujemy przestrzeganie sankcji i prowadzimy dyskusję z wieloma krajami, w tym z naszymi partnerami z C5, na temat ekonomicznych skutków ubocznych."
Zachód nałożył sankcje, aby naciskać na Moskwę. Blinken dodał, że tymczasowe zwolnienia zostaną przyznane firmom lub podmiotom w krajach, które są zaangażowane w objęte sankcjami rosyjskie firmy, aby miały czas na likwidację tej działalności i zerwanie więzi z Rosją. We wtorek Blinken zapowiedział też dodatkową pomoc dla Kazachstanu. "Stanęliśmy również na wysokości inicjatywy odporności gospodarczej dla Azji Środkowej - 25 mln dolarów na rozszerzenie regionalnych szlaków handlowych, ustanowienie nowych rynków eksportowych, przyciągnięcie i wykorzystanie większych inwestycji sektora prywatnego, zapewnienie ludziom praktycznych umiejętności dla współczesnego rynku pracy. Dziś ogłaszam dodatkowe 25 mln dolarów na tę inicjatywę, w sumie 50 mln dolarów na budowę regionalnej gospodarki"- powiedział na wspólnej konferencji prasowej z ministrem spraw zagranicznych Kazachstanu Mukhtarem Tileuberdi.
Fot.Wikipedia
Fot. Gazeta Wyborcza
Prezydent Kazachstanu Kassym-Jomart Tokayev jest jedynym spośród przywódców Azji Środkowej, który utrzymuje kontakt z prezydentem Ukrainy Volodymyrem Zelenskyyem. "Poziom zaniepokojenia jest bardzo wysoki i był od samego początku", powiedział prezydent z Azji Środkowej, odnosząc się do wojny Rosji z Ukrainą. Tymczasem Kazachstan utrzymuje dobre relacje zarówno z Rosją, jak i Chinami. "Kazachstan będzie kontynuował swoją wielostronną politykę zagraniczną. Oznacza to, że staramy się zachować system kontroli i równowagi, aby rozwijać wzajemnie korzystne relacje współpracy ze wszystkimi krajami świata" - powiedział Tileuberdi podczas wtorkowej konferencji prasowej. Blinken ponowił amerykańskie ostrzeżenie dla Chin, by nie dostarczały Rosji śmiercionośnej broni do wykorzystania w wojnie z Ukrainą. Powiedział, że USA mają "informacje", iż Chiny rozważają wyjście poza nieśmiercionośne wsparcie, którego udzielały niektóre ich firmy, do śmiertelnego wsparcia materialnego dla Rosji. "Nie zawahamy się wymierzyć w chińskie firmy lub osoby, które naruszają nasze sankcje lub w inny sposób angażują się we wspieranie rosyjskich działań wojennych na Ukrainie"- dodał Blinken.
Wtorkowe spotkanie Blinkena z urzędnikami z Azji Środkowej miało na celu pobudzenie współpracy regionalnej. Było ono kontynuacją rozpoczętego w 2015 roku dialogu dyplomatycznego C5+1 z Kazachstanem, Kirgistanem, Tadżykistanem, Turkmenistanem i Uzbekistanem. Amerykańscy urzędnicy mówią, że podróż jest okazją do wyciągnięcia ręki i próby poprawy sojuszy. Działanie jest to spowodowane dalszą chęcią izolacji Rosji przez USA. Richard Hoagland, były ambasador w Kazachstanie i Tadżykistanie, widzi podróż Blinkena "jako mile widziane przypomnienie przywódcom Azji Środkowej, że polityka zagraniczna USA zwraca uwagę, podczas gdy oni zmagają się z ich tradycyjnie dominującym partnerem, Rosją, z powodu [rosyjskiego prezydenta Władimira] Putina zbrodniczej wojny na Ukrainie."
Sytuację komentuje w regionie Donald Lu, czołowy amerykański dyplomata dla Azji Południowej i Środkowej, mówiąc, że „Waszyngton, który jest realistyczny, zdaje sobie sprawę, że byłe republiki nie zerwą w najbliższym czasie relacji z Rosją czy z potężnymi Chinami". Jednak jest przekonany, że Blinken będzie próbował je przekonać, że USA są „partnerem godnym zaufania" i całkiem innym od Moskwy oraz Pekinu. Warto będzie jednak obserwować z bliska, jak Blinken i Stany Zjednoczone będą starały się pogodzić współpracę z państwami Azji Środkowej z polityką opartą na wartościach.